Alles over spaarlampen

De spaarlamp is een vrij recente ontwikkeling. Feitelijk zijn spaarlampen een mini-uitvoering van de TL-buis. Een spaarlamp verbruikt circa 20% van de energie van een gloeilamp. Maar omdat de techniek van spaarlampen complexer is, is de prijs ook hoger. De spaarlamp is dus een energiezuinige toepassing. Maar ze bevat wel schadelijke chemicaliën. Met de introductie van de spaarlamp verdween de gloeilamp na 2010 geleidelijk uit de winkelschappen. Ze werd afgeschaft omdat ze te veel stroom gebruikte. Gloeilampen zetten slechts 5 procent van de energie om in licht, de overige 95 procent in nutteloze warmte.

Welke spaarlamp geeft even veel licht als een 100-watt gloeilamp?

Met een spaarlamp van 22 watt (1410 lumen) bereik je dezelfde lichtsterkte als een gloeilamp van 100 watt (1340 lumen).

Het prijsonderscheid?

• een gloeilamp van 100-watt kost ongeveer één euro;
• voor een spaarlamp van 22-watt tel je pakweg zeven euro neer.

Maar de levensduur van een spaarlamp is 20 keer hoger dan die van een gloeilamp (20.000 uur tegenover 1000 uur).

Waarom zijn spaarlampen zo duur?

Zij bevatten technologie die hogere productiekosten met zich meebrengt: zoals een elektrische voorschakeling die de vonk levert om de lamp licht te doen geven. Bovendien verschillen spaarlampen van elkaar in prijs afhankelijk van de functies (zoals een traploos variabele dimmer) of prestaties (levensduur tot 20.000 uur, tot 500.000 keer aan en uit schakelen).

Zijn er alternatieven voor de spaarlamp?

Ja! Halogeenlampen zien eruit als conventionele gloeilampen en geven ook hetzelfde licht. Energiebesparing: tot 30 procent. Capaciteit: tot 2000 uur. Bovendien worden momenteel ook de eerste LED-lampen aangeboden die maximaal 80 procent besparen en een levensduur tot 25.000 uur kennen.

Is het waar dat spaarlampen kwik bevatten?

Ja! Het wordt gebruikt om de ontstekingsvonk tot licht te converteren. Tot 5 milligram per lamp is toegestaan. Daarom horen ze niet thuis in het huishoudelijk afval maar moeten ze worden ingeleverd bij een verzamelpunt voor het recyclespullen.

Schadelijke kwikdampen bij gebroken spaarlampen?

De veiligheidsnormen voor kwik worden ver overschreden wanneer een spaarlamp breekt. Dat is althans de conclusie van recente onderzoeken. Volgens die onderzoeken kunnen er in dat geval gedurende een 10-tal weken gevaarlijke kwikdampen vrijkomen en zelfs in kleding en textiel kunnen kruipen.

Spaarlampen worden beschouwd als zogeheten “amalgaamlampen”, die buiten kwik meerdere gassen bevatten met een ongezond effect op mens en dier. Er wordt bij het breken van een spaarlamp dan ook geadviseerd om de directe omgeving snel te reinigen met een stofzuiger en het vertrek goed te ventileren. Die ventilatie is vooral belangrijk wanneer kinderen in de buurt zijn. Die zijn immers bijzonder gevoelig voor kwik.

Electrosmog door straling van spaarlampen

De discussies over energiebesparende lampen kennen geen einde. Een recente studie toont aan dat spaarlampen evenveel straling genereren als tien mobiele telefoons. De lampen stralen in een frequentie die vergelijkbaar is met 10 draadloze telefoons in een woning.

Terwijl de maximale blootstelling aan stralingsbelasting door computerschermen zorgvuldig geregeld is, interesseert het blijkbaar niemand dat de nieuwe spaarlampen in 30 tot 60 kilohertz stralen. Dit komt ongeveer overeen met de frequentie van basisstations voor mobiele apparaten, dwz draadloze telefoons.

Cruciaal verschil: De telefoons behoren te stralen, lampen horen alleen maar licht te geven. Het veroorzaakte elektromagnetische vervuiling is dus volledig overbodig.

Kan straling van spaarlampen ons ziek maken?

Een aantal onderzoeken naar de blootstelling aan hoogfrequente straling van spaarlampen toonde geen overschrijding van de toegestane grenswaarden aan. Op grond daarvan kon de aantasting van de gezondheid worden uitgesloten.

Maar de lampen in de woning werken daadwerkelijk zo alsof men tien DECT-basisstations in de woning heeft staan. En feit is dat eenderde van alle Nederlanders grote twijfels heeft bij de algemene blootstelling aan straling. Normaal gesproken wordt electrosmog via mobiele telefoons of allerlei draadloze WLAN-apparatuur veroorzaakt. En daar komen nu de spaarlampen nog eens bij.

Welke gloeilampen verdwijnen en wanneer?

Al vanaf van 1 september 2009 mochten 100 watt gloeilampen en matte lampen (ook 60, 40 watt) niet meer aan de handel worden geleverd. De andere gloeilampen verdwijnen geleidelijk:

• 75-watt-lampen al vanaf 1 september 2010;
• 60-watt lampen vanaf 1 september 2011;
• 40- en 25-watt lampen met ingang van 1 september 2012.

Moet ik nu mijn gloeilampen thuis vervangen?

Nee, je kunt gebruik blijven maken van de gloeilampen. Ook de nog resterende voorraden in de winkels mogen nog worden verkocht.