Hoofdtelefoon: bruikbaar bij veel apparatuur
Een hoofdtelefoon wordt dikwijls een beetje oneerbiedig koptelefoon genoemd. Maar in beide gevallen is het duidelijk waar zo’n telefoon wordt gedragen. Overigens kan de tweede helft van de naam (telefoon) tot misverstand leiden omdat bij een telefoon in eerste instantie vaak gedacht wordt aan een apparaat waarmee over grote afstanden kan worden gecommuniceerd. Het hoofdprincipe van een koptelefoon en een communicatie-telefoon is echter hetzelfde omdat bij beiden elektrische energie wordt omzet in geluidstrillingen. Bij een telefoon gebeurt dat via één luidsprekertje en bij een koptelefoon via twee (voor elk oor één).
Van schelpen naar oordopjes
Al in 1919 bestond een soort primitieve voorloper van de hoofdtelefoon die is uitgevonden door de Amerikaan Nathaniel Baldwin (1878-1961). Enkele tientallen jaren later verscheen rond 1958 de eerste stereo koptelefoon. Een moderne versie daarvan verscheen in 1980 als de zogenaamde walkman. Maar de
techniek stond niet stil en de betrekkelijk grote schelpen van de hoofdtelefoons van die tijd werden vervangen door oordopjes met vanaf 2009 ook dopjes die dieper in het oor gaan.
Gebruik van hoofdtelefoon
Een hoofdtelefoon is bedoeld om het geluid aan slechts één persoon door te geven. Als het geluid niet overdreven hard staat kan niemand anders meeluisteren. Helaas is dat soms wel het geval wat
geluidsoverlast in de omgeving oplevert en bij de gebruiker kan leiden tot
gehoorbeschadiging. Zeker is dat zo als herhaaldelijk met
teveel volume naar muziek wordt geluisterd. Bij veel apparaten kan gebruikgemaakt worden van hoofdtelefoons met als meest bekende een cassettedeck, cd-speler,
computer, laptop, mp3-speler, platenspeler,
smartphone, stereotoren, tablet, en televisie.
Verschil in kwaliteit
Er bestaan echter grote verschillen in kwaliteit van de hoofdtelefoons die in de regel gelijke tred houden met de aankoopprijzen. Zo kan bijvoorbeeld het al dan niet hebben van een ruisonderdrukker veel uitmaken omdat een onderdrukker storing door omgevingsgeluiden voorkomt. Een ruisonderdukker kan er voor zorgen dat de dreun van de treinwielen op de rails minder hoorbaar is. Hoofdtelefoons met oordopjes of oorplugs hebben dikwijls een mindere geluidskwaliteit dan traditionele apparaten. Maar het voordeel is wel dat ze erg compact zijn en licht van gewicht. Maar oorplugs kunnen zorgen voor warme oren omdat ze in de gehoorgang geplaatst moeten worden. Voor onderweg bestaan er speciale hoofdtelefoons die via bluetooth aangesloten kunnen worden op een laptop, smartphone of tablet. Doordat het geluidssignaal bij dit systeem wordt verkleind verliest het echter aan kwaliteit.
Over de schelpen
Traditionele hoofdtelefoons hebben twee betrekkelijk grote schelpen. De schelpen die bij die telefoons tegen de oren aangedrukt worden zijn met elkaar verbonden door een verstelbare beugel waarmee de koptelefoon aangepast kan worden aan de drager. Voor een prettiger gevoel zijn de schelpen voorzien van kussentjes. Bij sommige hoofdtelefoons is de achterkant van de oorschelp open met als effect dat het geluid natuurlijker kan klinken. Maar er kan echter wel geluid naar de omgeving lekken wat bijvoorbeeld bij gebruik in openbare ruimten
geluidsoverlast kan veroorzaken.
Over de aansluiting
De aansluiting van een koptelefoon op de apparatuur gebeurt met of zonder snoer. Ingeval van een snoer is die vast aan de koptelefoon bevestigd en met een plug aan de apparatuur. Dikwijls heeft die plug de standaardmaat van 3,5 millimeter maar het kan ook 6,3 millimeter zijn. Bij goedkope apparatuur komt ook een plug van 2,5 millimeter voor en kan dan door een verloopstekker toch gebruikt worden bij een plug van 3,5. De lengte van de snoer is dikwijls 1,2 meter maar er komen ook andere maten voor. Maar een draadloze hoofdtelefoon geeft uiteraard veel meer vrijheid. De gebruiker kan zich dan op allerlei plekken op enige afstand van de apparatuur bevinden.
Over de prijzen
Wat de prijzen betreft zijn er al hoofdtelefoons te koop voor amper tien euro maar de prijzen gaan door tot een paar honderd euro.