Energie uit wind en zee

Zonne-energie lijkt voor de nabije toekomst de grootste belofte in te houden als energiebron. Toch wordt er overal ter wereld door geleerden en technici gezocht naar methoden om de energie van de wind, de getijden en de hete kern van de aarde te benutten.

Windenergie

Al eeuwenlang maakt de mens gebruik van de windkracht. Met zeilschepen voer hij, voortgestuwd door de wind, over de oceanen. Op het land werden windmolens gebruikt om graan te maken of water over te pompen. De technici van onze tijd proberen het principe van de windmolens te gebruiken om op een goedkope manier elektriciteit op te wekken.

Het is niet moeilijk een eenvoudige door de wind aangedreven generator bouwen die elektrische stroom levert. De nieuwste ontwerpen verschillen al aanzienlijk van de gebruikelijke windmolens. Men geeft tegenwoordig de voorkeur aan wieken, die in een zacht briesje onbelemmerd kunnen draaien, maar in zware stormen niet onhandbaar worden. Zulke bladen zijn meestal lang en smal zoals bij vliegtuigpropellers. Ze worden gevestigd aan een as die kan draaien, de draaiende as drijft een gewone generator (een grote dynamo) aan. De hoeveelheid stroom die wordt opgewekt, schommelt naargelang de windkracht.

De wind zelf is gratis. De kosten van de bouw, de installatie en het onderhoud van zulke windmolens voor het opwekken van elektriciteit op grote schaal, zijn echter bijzonder hoog. Men heeft ook nog geen oplossing voor het probleem van de wisselvalligheid van deze wijze van stroomopwekking. De overtollige elektrische stroom die bij harde wind wordt opgewekt, kan men nergens opslaan en men weet niet hoe men aan de vraag zou moeten voldoen in periodes van windstilte. Voorlopig lijkt de windkracht daarom niet meer dan een welkome aanvulling op de bestaande methoden om elektriciteit op te wekken.

Waterkracht

Het verschil tussen eb en vloed bied waarschijnlijk een veel goedkopere nieuwe energiebron. Technisch gezien is het winnen van deze vorm van energie een veel grotere uitdaging dan het benutten van windenergie.

Getijdencentrales maken gebruik van het rijzen van het water in riviermondingen. Tijdens hoog water worden grote reservoirs gevuld. Wanneer het eb wordt, laat men het water uit de reservoirs ontsnappen en wordt de waterkracht benut om elektriciteit op te wekken. De geschikte plaatsen voor zulke centrales liggen uiteraard in gebieden waar een groot verschil bestaat tussen de waterstanden bij eb en vloed.

Het bouwen van getijdencentrales gebeurt nu nog niet op grote schaal, omdat het aantal plaatsen waar het verschil tussen eb en vloed groot genoeg is, te beperkt is. Deze plaatsen moeten natuurlijk ook in een gebied liggen waar voldoende vraag naar elektriciteit is. Omdat het moeilijk is om gunstige plaatsen voor getijdencentrales te vinden, bestaat er momenteel weinig hoop dat de energie uit zee op kort termijn een grote bijdrage zal leveren aan de oplossing van het energievraagstuk.

Lees verder

• De evolutie van ijzer en staal
• De Industriële Revolutie
• Verschillende brandstoffen: olie, aardolie, benzine en gas