Drones – voor spionnen, politie, artsen en fotografen

Onbemande vliegtuigjes, de drones, zijn regelmatig in het Nederlandse luchtruim te zien. Ze worden voor verschillende doeleinden gebruikt: fotografen maken er foto's mee, spionnen spioneren ermee, evenementen organisatoren bekijken er hun evenement van boven mee om te zien of alles goed gaat en de politie zet ze in om boeven te vangen. Ook worden drones gebruikt om medicijnen te vervoeren. De apparaten worden journalistiek ingezet en spelen een rol op het strijdtoneel in conflictgebieden. Privacy-voorvechters zijn bang voor het Big-Brother-effect.

Onbemande vliegmachines

• Drones, de onbemande vliegmachine
• Inzet van drones
• Spionnen en Politie
• Raven
• Reaper
• Amerika
• Commerciële drones
• Fotograferen met een drone
• Regels voor de particuliere drone-vlieger
• Regels voor beroepsmatig gebruik van drones
• Big Brother

Drones, de onbemande vliegmachine

Drones zijn onbemande vliegtuigjes, unmanned aerial vehicles, die op verschillende manieren kunnen worden ingezet. De drones, die er als vliegtuigjes, helikopters of grote insecten uitzien, zijn op afstand bestuurbaar. De bestuurder bedient hem vanaf de grond. Ze kunnen worden behangen met:

• Daglichtcamera;
• nachtzichtcamera;
• microfoons;
• infraroodcamera's;
• warmtesensoren;
• containers om spullen te vervoeren.

Inzet van drones

Drones kunnen voor verschillende doelen worden ingezet, door professionals en door hobbyvliegers. De apparaten zijn inzetbaar voor:

• onze veiligheid en hulpverlening;
• inspectie van infrastructuur (dijken en windmolens bijvoorbeeld);
• bewaking en beveiliging;
• onderzoek (bijvoorbeeld weer en klimaat)
• inspectie land- en tuinbouw;
• journalistiek en film (in de film 'Wad' gebruikte Ruben Smit bijvoorbeeld drones);
• hobbyvliegers, racers en hobbyfotografen.

Spionnen en Politie

Spionnen vergaren informatie met drones en politie zet de vliegmachines in om bijvoorbeeld inbrekers op te sporen. Vanaf ongeveer 2010 hebben ze meermalen hun nut bewezen bij het opsporen van onverlaten die inbraakgolven veroorzaken. In verschillende steden worden de droes ingezet. Politie houdt graag de inzet van drones geheim om de pakkans te vergroten, maar publicatie in de Staatscourant brengt regelmatig het drone-gebruik aan het licht. De drones mogen alleen vliegen als het luchtruim is vrijgemaakt voor ander luchtverkeer en die bijzondere luchtverkeersgebieden worden op last van het ministerie van Defensie gepubliceerd in de Staatscourant. Oplettende Staatscourantlezers kunnen dan over de politie-inzet lezen.

Succesvolle inzet

De inzet van de drones in de strijd tegen het inbrekersgilde in 2012 en 2013 in Harlingen en Franeker had succes. De dadersgroep werd in de gaten gehouden vanuit de lucht en uiteindelijk werden drie Harlingers gearresteerd.

Raven

De drones die boven de twee Friese steden vlogen waren van het type Raven, de soort die Defensie gebruikte. Het ministerie had ze aan de politie uitgeleend. Niet alleen de Friese politie zette drones in tegen de misdaad. Elders in het land worden ze ook gebruikt. Als de politie een drone in wil zetten, moeten ze daarvoor een verzoek indienen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Ze worden ondermeer gebruikt bij;

• Opsporen van hennepplantages;
• bij patrouilles;
• bij jacht op geboefte.

Jacht

De inzet van drones met camera’s om op geboefte te jagen, is toegevoegd aan het arsenaal in de jacht op inbrekers. Bij Harlingen en Franeker werden bijvoorbeeld ingezet:

• Drie onbemande vliegtuigjes;
• een grondstation.

Lanceren

De drones kunnen op een afstand van 10 kilometer bestuurd worden. Tijdens de vlucht kunnen de drones beelden doorsturen naar het grondstation. De toestellen worden met de hand gelanceerd. Ze zijn:

• 91 centimeter lang;
• 2 kilo zwaar;
• in vijf minuten in elkaar te zetten;

Reaper

Defensie wil in 2018 onbemande drones van het type Reaper aanschaffen. Deze droes kunnen in conflictgebieden worden ingezet en vanuit het thuisland worden bestuurd. Ze kunnen bewapend worden, maar dat is Nederland niet van plan. De drones worden in oorlogsgebied ingezet voor surveillance. Ze hebben foto- en filmappartuur aan boord.
De Reaper is een grote drone, van elf meter lang. De spanwijdte van de vleugels is twintig meter.
Andere landen zoals Spanje, Groot-Brittannië, Italië en Frankrijk gebruiken ook de Reaper. De verwachting is dat de Reaper-drone tot de standaarduitrusting voor krijgsmachten wereldwijd gaat behoren.

Amerika

Drones werden voor het eerst ingezet door Amerikanen in 1992. Ze hadden een rol tijdens de oorlogen in Afghanistan en Irak. In de loop van de jaren is het gebruik toegenomen en worden drones algemeen ingezet.
Inzet van drones in Nederland gebeurt door:

• Nederlandse leger;
• politie;
• bedrijven;
• gezondheidszorg.

Medicijnenvervoer

ANWB Medical Air Assistance en het academische ziekenhuis van Groningen (UMCG) starten in 2017 met een proef. ANWB en UMCG laten drones vliegen naar het waddeneiland Schiermonnikoog met een containertje dat medicijnen vervoert. Het gaat dan vooral om medicijnen die met spoed op het eiland moeten zijn. De eerste testvluchten gaan in maart 2018 van start.

Commerciële drones

Commerciële drones in de vorm van onbemande helikopters worden gebruikt om landbouwgewassen te inspecteren. Ook worden de vliegende camera’s gebruikt voor:

• Het vervaardigen van bedrijfsfilms;
• toezicht houden bij grote evenementen;
• opsporen van vermiste mensen.

Fotograferen met een drone

Met een drone zijn prachtige luchtfoto's en -video's te maken. De beelden worden gebruikt in bedrijfsfilms en zijn op YouTube volop te zien. De drones zijn betaalbaar geworden en voor professionals en hobbyisten bereikbaar. Met de kleine camera die onderaan de drone hangt worden vanuit vogelvluchtperspectief of alsof je in een helikopter zit de mooiste beelden gemaakt.
De vliegende camera's zijn uitgerust met GPS en allerlei sensoren waarmee ze zelfstandig hun positie in de lucht behouden, zodat de fotograaf zich kan concentreren op het shot.

Camera

Er zijn drones waar je een camera onder kunt hangen en er zijn apparaten met meegeleverde kleine camera. Dit zijn ready to fly drones. Ze hebben vaak vier propellers (quadcopter) waarmee verticaal opstijgen en landen mogelijk is en ze kunnen op één plek als een biddende vogel in de lucht blijven hangen.

Smartphone bestuurbaar

De Parrot is een bekend merk en al voor een paar honderd euro kun je er een kopen. De Parrot Bebop Drone is heel handig via smartphone of tablet te besturen en je kunt meteen zien wat de camera registreert. Het wordt first person view’ genoemd.
Voor de beste fotokwaliteit met een resolutie van 12 megapixels zijn duurdere versies aan te schaffen zoals de Phantom 3 van DJI of Q500 van Yuneec.

Gimbal

De camera zit gemonteerd op een gimbal, een elektronisch gestabiliseerde cameraophanging. Deze functie zorgt ervoor dat het schudden van de drone in de lucht wordt opgevangen en dat de camera op het punt blijft gericht dat jij in beeld wilt brengen. Dit is vooral voor het maken van video's van belang. Drones hebben een accu en kunnen niet oneindig lang vliegen. Als de accu leeg raakt, vaak na zo'n twintig minuten, vliegt hij zelf terug naar het dok.

Dronefotografie

Wiebe de Jager schreef een boek over dronefototgrafie. Het boek heet Focus op fotografie: Dronefotografie. Hij beschrijft daarin waar je op moet letten bij aankoop van een drone, hoe je het apparaat gebruikt, wat je ter voorbereiding moet doen en hoe je met de camera-instellingen kunt spelen. Ook de regelgeving komt aan bod.

Regels

Je mag maar niet overal en zomaar vliegen. In Nederland valt vliegen met drones onder de ‘Regeling Modelvliegen‘. Een amateur mag tot 120 meter hoog. Je mag niet boven wegen, havens, dorpen en steden of mensenmenigten vliegen en je moet uit de buurt blijft van vliegvelden. Een gouden regel is dat je je eigen drone altijd in het zicht houdt en dat je privacy van bewoners respecteert. Ook mag er alleen overdag gevlogen worden.

Regels voor de particuliere drone-vlieger

Als particulier mag je in Nederland vliegen met een drone. Wel zijn er enkele regels.

• Je moet je drone altijd kunnen zien;
• je mag niet vliegen boven aaneengesloten bebouwing;
• je mag niet in de buurt van een vliegveld vliegen;
• je mag niet hoger dan 120 meter boven grond of water;
• sommige gebieden zijn verboden voor drones;
• je mag niet in het donker vliegen;
• je drone mag niet zwaarder zijn dan 25 kilo (dit wordt 4 kilo);
• als je beelden maakt moet je je houden aan de privacywetgeving;
• je mag niet boven mensenmenigten vliegen;
• je moet rekening houden met de privacy-regels: iemand herkenbaar filmen mag niet zomaar en diegene moet op de hoogte gebracht;
• je WA-verzekering moet op orde zijn.

Regels voor beroepsmatig gebruik van drones

Wordt de drone gebruikt om geld mee te verdienen, dan heeft de eigenaar een vergunning nodig. De vergunning kan bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu worden aangevraagd, bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (Il&T).

Vliegbewijs

De drone-piloot heeft een vliegbewijs nodig en het bedrijf dat een piloot en een drone wil inhuren moet een RPAS Operator Certificate (ROC-vergunning) aanvragen. Ook commerciële drones mogen niet overal vliegen. Boven een vliegveld is verboden en hoger dan 120 meter boven land of water mag ook niet. De regels die gelden voor particuliere vlieger (niet in het donker, altijd de drone kunnen zien) gelden ook voor de commerciële vlieger.

Lees verder

• Boeven vangen met Social Media
• NL-Alert – het alarmmiddel met tekstbericht van de overheid