Waarom is het blauwe licht van het beeldscherm schadelijk?

Iedereen heeft het wel in huis. Een televisie, laptop, tablet of mobiele telefoon. Maar ook bevatten veel lampen met led verlichting ze tegenwoordig: blauw licht. Ondanks dat we niet meer zonder deze apparaten zouden kunnen, zijn ze niet zonder gezondheidsrisico's. Nachtelijke blootstelling aan het blauwe licht kan namelijk schadelijk zijn. Waarom is het blauwe licht schadelijk en wat kun je hieraan doen?

De hype van blootstelling aan het blauwe licht

Nachtelijke blootstelling aan het blauwe licht afkomstig van onze schermen. De laatste jaren is het al een hype en zul je er wel eens over gehoord hebben. Door in de avond in de aanwezigheid van dit licht te zijn, verstoort het je ritme door het onderdrukken van de productie van melatonine, een slaaphormoon. Maar melatonine doet veel meer dan ons helpen slapen. Het is ook een antioxidant die een centrale rol speelt bij het vertragen van het proces van kanker en andere ziekten en is van grote invloed op de gezondheid.

De ontdekking van de risico's

Al vanaf je jaren 90 wordt het effect van het blauwe licht op het menselijk lichaam onderzocht. In de eerste jaren van het onderzoek waren er slechts enkele onderzoekers die zijn vraagtekens hierbij stelden. Het effect van blauw licht op de melatonine productie werd pas in 2001 bevestigd, toen wetenschappers ontdekten dat het licht in het blauwe spectrum - de 415-445 nanometer reeks - de aanmaak van melatonine verstoort. Omdat blauw licht zo helder is, wordt het gebruikt in vrijwel alle LED-apparaten, waaronder telefoons, tablets, laptops en televisies.

Welke schadelijke risico's zijn er voor je gezondheid?

De vertraagde productie van melatonine door nachtelijke blootstelling aan blauw licht veroorzaakt veel problemen zoals slapeloosheid, diabetes en bepaalde vormen van kanker, lupus en migraine. Sommige oogartsen zien zelfs een hoge spanning op het netvlies bij jonge mensen die kan leiden tot de vroege fase van macula degeneratie, en kan in extreme gevallen leiden tot blindheid.

De wetenschappelijke feiten over blauw licht

• Kamerverlichting onderdrukt niet alleen melatonine, maar kan ook invloed hebben op slaap, thermo-regulatie, bloeddruk en glucose homeostase
• Blauw licht wordt beschouwd als een "kankerverwekkend vervuiling", dat bij muizen correleert met hogere percentages van kanker
• Lagere melatonine bij muizen is gekoppeld aan hogere percentages van depressie .
• Te veel blootstelling aan licht kan toxische invloeden op het netvlies hebben
• Een gebrek aan melatonine is gekoppeld aan hogere percentages van borstkanker, eierstokkanker en prostaatkanker, terwijl het blokkeren van die blauwe stralen met oranje bril is gekoppeld aan lagere percentages kanker
• Blootstelling aan blauw licht blijkt van invloed op de stemming van mensen

Middelen om het blauwe licht te blokkeren

In 2005 is voor het eerst een veiligheidsbril uitgevonden die het deel van het blauwe kleurspectrum kan blokkeren. Ook zijn er een aantal lampen uitgevonden die gebruik maken van het blauwe licht door je ermee in slaap te laten vallen en ermee te laten ontwaken. Deze lampen werken op lagere niveaus van blauw licht en hebben vrijwel altijd effect op het lichaam. Astronauten gebruiken zulke lampen zelfs om hun slaap cyclus in de ruimte te blijven reguleren en hebben een bewezen werking.

De toekomst met blauw licht in schermen

Het is onduidelijk of onze led-apparatuur zich in de toekomst zal aanpassen en minder fel blauw licht zal afgeven. Veel wetenschappers stellen dat een verandering van de apparaten hetzelfde zal zijn als het toegeven een oorzaak te zijn van gezondheidsrisico's. Dat kan grote rechtszaken tot gevolgen hebben. Tegenwoordig zijn er al tablets en laptops op de markt die beweren blauw licht te filteren. Ook zijn er speciale apps die je op je slaapmodus en wekmodus kunt instellen, zodat het de juiste hoeveelheid blauw licht afgeeft. Of deze apps daadwerkelijk werken, is nooit wetenschappelijk bewezen.

Betekent het dat je je vanaf nu, ruim twee uur voor je gaat slapen, moet onthouden van elke tv of verlichting dan ook? Medisch gezien is dat wel de meest verstandige oplossing, maar het is natuurlijk niet realistisch. Let in de avond uren op de hoeveel licht in je directe omgeving. In een kamer met felle lichten zitten, zal je slaapproces namelijk geen goed doen.