Hoeveel licht geeft een led-lamp

Lamp en licht horen bij elkaar, maar hoeveel licht geeft een lamp? Die vraag wordt vaak gesteld bij de aanschaf van led- en spaarlampen. De vervanging van de gloeilamp en halogeenlamp, één op één met een led- of spaarlamp, is qua lichtopbrengst niet altijd naar tevredenheid. Hoeveel lumen licht is vergelijkbaar met een gloeilamp? Op de gloeilamp staat immers alleen het aantal watt genoemd. Een lamp in huis heeft niet alleen als doel sfeer te creëren, aan een leeslamp worden andere eisen gesteld dan aan een lampje naast het bed.

Soorten lampen

Er zijn veel soorten lampen die de mens gebruikt. Sfeerlampen in huis werken op een andere manier dan stadionverlichting of straatlampen. Infraroodlampen geven, voor het menselijk oog, geen zichtbaar licht. UV-lampen hebben een kurend effect op materialen. Het hoofddoel van licht in huis is om iets te kunnen zien. Tijdens het lezen of gezellig zitten in de woonkamer worden verschillende lampen gebruikt.

Gloeilampen en halogeenlampen
Het licht van de gloeilamp kwam na dat van de olielamp en kaarslicht. De eerste gloeilampen hadden een kooldraad die warm goudgeel licht afgaf. De kwaliteit van de gloeidraad werd al snel verbeterd waardoor de lichtopbrengst significant toenam. Naderhand komt daar de neonverlichting en de bij en iets later de gasontladingslamp. De halogeenlamp is een voorbeeld van een gasontladingslamp in huis. De lichtopbrengst van deze lampen is enorm veel meer ten opzichte van de gloeilamp, gasontladingslampen evenaren het zonlicht en daar nog aan voorbij.

Als sfeerverlichting heeft de gloeilamp lang standgehouden. Veel verschillende lampen zijn het resultaat van al die verschillende verlichtingstoepassingen. Kerst- en feestverlichting of als leeslamp: overal hebben we licht bij nodig. De lichtsterkte van de gloeilamp hangt samen met het stroomverbruik, een 100 watt lamp heeft meer lichtopbrengst dan een 40 watt gloeilamp. Het glas van de gloeilamp speelt ook een rol in het soort licht dat een gloeilamp afgeeft. Melkglas geeft diffuus licht, dat glas kan ook gekleurd zijn. Bij een lamp met blank glas is de gloeidraad door het glas heen te zien, die lamp wordt gebruikt omdat de lampenkap dan de kleur en de spreiding van het licht bepaalt.

Spaarlampen
Spaarlampen zijn neonlampen die minder stroom verbruiken dan gloeilampen en halogeenlampen met dezelfde lichtopbrengst. Een spaarlamp heeft geen gloeidraad meer, het licht komt tot stand door een elektrische ontlading; een soort bliksemschicht door de lamp heen. Een wit poeder aan de binnenkant van het glas laat wit licht zien, zonder dat poeder zou alleen de lichtboog in het glas te zien zijn. Een spaarlamp heeft net als een tl-lamp een elektrische starter nodig om te branden. Deze starter geeft een hoge stroompuls zodat de lichtboog tot stand komt. In de lamp zit neongas die de elektrische puls geleiden kan, daar komt de naam neonverlichting vandaan. Als de lichtschakelaar bediend wordt duurt het iets minder dan een seconde voordat de lamp aangaat, de SL-lamp zal ook even moeten branden voordat deze goed licht geeft.
Led-lampen
De kleinste en meest besparende lamp is de led-lamp. Led is een afkorting voor 'light emitting diode', een elektronische component die als doel heeft de elektrische stroom maar in één richting door te laten. Begin 20ste eeuw werd ontdekt dat deze diode licht kan geven. Het heeft nagenoeg 100 jaar geduurd voordat er een led werd ontwikkeld die wit licht geeft. Het stroomverbruik, qua lichtopbrengst, is erg laag te noemen tegenover de spaar- en gloeilamp. Door de menging van kleuren, rood, groen en blauw, is het mogelijk alle kleuren licht te maken. Zodoende wordt de led ook gebruikt als tv-scherm.

In huis geeft een led-lamp een heel ander licht dan de gloei- en spaarlamp. De ontwikkeling van de led-lamp als sfeerverlichting staat niet stil. Een extra dimensie van led-verlichting in huis zijn de kleurlampen, met de gloei- en spaarlampen was die mogelijkheid er niet.

Lichtopbrengst en kleur

De lichtstroom heeft als eenheid lumen (lm), lichtsterkte in candela (cd). Deze eenheden zeggen niks over de kleur van het licht, de kleur van licht wordt aangegeven in Kelvin (K, kleurtemperatuur) of CRI (color rendering index). De kleurtemperatuur loopt van rood tot blauw, 1800K tot 16000K.

Welke waarden heeft een gloeilamp

In welk opzicht zijn lichtsterkte en kleur te vergelijken met de verschillende lampen? De lichtkleur van een 100 watt gloeilamp is ±2700 K met een lichtsterkte van ±1200 lm, de lichtkleur van een flame-lamp is ±2200 K. Deze waarden van een gloeilamp zijn qua lichtbeleving bij de mensen bekend, bij spaar- en led-lampen worden deze specificaties op de verpakking vermeld. Op de verpakking staat ook de stralingshoek van het licht vermeld, deze stralingshoek is afgeleid van een 360° cirkel, een normale gloeilamp heeft een stralingshoek van 360°.

Stroomverbruik gekleurd en wit led-licht

Led-lampen zijn in stroomverbruik niet even consequent, dat heeft met de kleur van het licht te maken. Rood licht heeft 1,7 tot 1,9 volt nodig en blauw licht 2,8 tot 4,6 volt. Wit led-licht is een blauwe led-lamp met een fluorescerende laag die geel licht afgeeft, deze kleurmenging wordt als wit ervaren.

Lees verder

• De felste zaklamp ooit in de binnenzak (2017)