GSM en straling: feiten, cijfers en advies

Dat we onze GSM liefst niet te lang moeten gebruiken, is inmiddels een vaak gehoord advies. Dit geldt ook voor de goede raad om een 'oortje' te gebruiken, zodat u de telefoon niet tegen het hoofd houdt. Maar dit soort ietwat vage adviezen zijn nu ook in het gezelschap van nuchtere cijfers. Zo hebben we het advies om een toestel te kiezen met zo laag mogelijke SAT-waarde. SAT-wat? Lees verder voor feiten, uitleg en tips. GSM en straling. Het is een onderwerp waarover wel waarschuwingen in de omloop zijn, maar ook een onderwerp dat omringd wordt door onduidelijkheid. Inmiddels echter, is er het nodige 'cijferwerk' om adviezen te onderbouwen. Het advies om met een 'oortje' in te bellen, en het gsm-toestel niet direct aan het oor te houden, kennen we inmiddels. Dit geldt ook voor het advies om niet te vaak te bellen met een gsm. Maar terwijl in Nederland bij het schrijven van dit artikel nog niet zo'n specifieke waarschuwing bestaat, is in België de goede raad bij het bellen sinds lente 2014 gespecificeerd én omgezet in een waarschuwing. Deze staat bij koninklijk besluit verplicht te lezen op plekken waar mensen een gsm ofwel mobiele telefoon kunnen kopen. Hier valt het advies in drie delen uiteen en het luidt:

“Denk aan uw gezondheid – gebruik uw gsm met mate, bel met een oortje en kies voor een toestel met een lagere SAT-waarde (SAR-waarde)”.

SAT-wat?

Twee dingen vallen op aan deze waarschuwing. Ten eerste wordt impliciet toegegeven dat de straling van de gsm gevolgen kan hebben voor onze gezondheid. Dit feit is nogal eens ontkend of gebagatelliseerd door fabrikanten en andere economische partijen. Maar dat is nu dus wel verleden tijd. Ten tweede zien we naast de twee algemene adviezen, een specifiek advies, namelijk te kiezen voor een toestel met een lagere 'SAT-waarde.' Een lagere wát? De SAT, ook wel bekend als SAR (Specific Absorption Rate) vanuit de Engelse term, is de afkorting voor: Specifiek Absorptie Tempo. Dit is de snelheid waarmee ons lichaam de golven die het toestel uitzendt, in zich opneemt - waar de straling schade kan veroorzaken.

Concreet of categorie

We treffen inmiddels ook tabellen aan, zowel in Nederland als in België, waarin deze SAT-waarde per type toestel wordt aangegeven. Er zijn twee soorten tabellen. In de ene wordt een categorisatie aangehouden, waarin de SAT per categorie oploopt tot een maximum. In het andere type tabel staat simpelweg de SAT-waarde zelf, dus niet naar categorie. Aan de plek in de categorie is af te lezen, hoe hoog de SAT-waarde naar verhouding oploopt. De waarden lopen per telefoon uiteen, maar meestal vallen de populairste modellen in categorie A of B. Zo heeft de iPhone 5 een SAT-waarde van 0.9, terwijl de Samsung Galaxy Note II N7100 een waarde van 0.17 heeft: dit staat te lezen op de Stralingswijzer.

De SAT-waarde: categorie van A tot en met E

• A SAT < 0,4 W/kg
• B 0,4 W/kg ≤ SAT < 0,8 W/kg
• C 0,8 W/kg ≤ SAT < 1,2 W/kg
• D 1,2 W/kg ≤ SAT < 1,6 W:kg
• E 1,6 W/kg ≤ SAT < 2 W/kg

Adviezen aangescherpt

Adviezen worden niet alleen steeds meer gespecificeerd, maar ook aangescherpt. Zo is het advies nu ook, om jonge kinderen niet van een 'kinder-GSM' te voorzien. Zelfs wordt wel aangeraden om niet eens te bellen wanneer men in de buurt van een baby of jong kind is. Slapen naast een mobiele telefoon is ook niet aan te raden. En terwijl er volop categoriewaarden bestaan boven de 1,2 W/kg, zoals uit bovenstaande tabel af te lezen, is het in elk geval in Duitsland zo dat een waarde boven de 1 al als (te) hoog wordt aangemerkt. Dit is de helft van het maximum van 2 W/kg dat de Europese veiligheidsnorm oplegt!

Niet in de buurt van de kleintjes

Bovendien is de SAT-waarde niet zaligmakend. Zelfs met een toestel met een lage SAT of SAR-waarde, wordt aangeraden niet urenlang te bellen met de telefoon aan het oor. Kortom, zolang de wetgever - zeker in Nederland - nog laks omgaat met informatie over en waarschuwingen tegen lang, ongezond of onbewust mobiel bellen, is het zaak om onszelf goed te informeren over wat wel en niet raadzaam is.

Niet alleen de SAT-waarde, ook de omstandigheden tellen

Lastig is ook dat niet alleen de SAT-waarde telt, maar ook de omstandigheden. Zo blijkt dat het bereik invloed heeft op het gedrag van het toestel. Is het bereik slechter, dan zal het toestel zelf actiever moeten zijn om verbinding te maken. Dit verhoogde gebruik van vermogen verhoogt de SAT. Andersom geldt dit ook. Bellen op een plaats waar het bereik hoog is, verlaagt de SAT-waarde tijdens het bellen. Tot slot is de straling hoger bij het aanvankelijk maken van de verbinding. Juist dan is het dus nog belangrijker om met een 'oortje' te bellen, al wordt dit altijd aangeraden. Meer lezen over deze en vele andere adviezen? Ga naar Verminderstraling.nl