Wangiri: buitenlands nummer laat telefoon één keer overgaan

Je mobiele telefoon gaat één keer over en daarna heb je een gemiste oproep van een buitenlands nummer. Mogelijk wordt er een poging tot Wangiri-fraude gedaan. Telecomcriminelen laten je telefoon één keer overgaan in de hoop dat je terugbelt. Wat je niet weet is dat je daarbij verbonden wordt met een servicenummer dat binnen enkele minuten voor torenhoge kosten kan zorgen. Men probeert je hierbij vaak door een menu te loodsen of zet je regelmatig in de wacht. Ondertussen lopen de kosten op. Hoe herken je het en wat kun je doen om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van Wangiri-fraude?

Wangiri-fraude

• Wangiri: telefoon gaat één keer over vanaf buitenlands nummer
• Terugbellen zorgt voor hoge kosten
• Hoe lopen de kosten op?
• Vanuit welke landen wordt er gebeld?
• Hoe voorkom je dat je slachtoffer wordt van Wangiri-fraude?
• Wat te doen als je al slachtoffer bent geworden?

Wangiri: telefoon gaat één keer over vanaf buitenlands nummer

Veel mensen hebben er regelmatig mee te maken: je mobiele telefoon gaat één keer over en daarna niet meer. Je ziet dan dat je een gemiste oproep hebt. Je telefoon geeft nu eens geen onbekend nummer weer maar een lang buitenlands telefoonnummer dat gewoon wordt weergegeven. Er is geen voicemail achtergelaten. Nieuwsgierigheid naar de herkomst van het telefoontje zet sommige mensen ertoe aan om terug te bellen. Wie terugbelt krijg vaak een menu te horen of krijgt een moeilijk te verstaan persoon aan de lijn die Engels spreekt en zich in een callcenter lijkt te bevinden. Het belletje dat je telefoon één keer deed overgaan bleek geen geval van 'verkeerd verbonden' te zijn maar een gewiekste vorm van fraude die ook wel bekend is komen te staan onder de naam Wangiri (Japans voor zoiets als 'één keer proberen en dan stoppen'). Door de telefoon één keer over te laten gaan word je gelokt om terug te bellen. Naderhand zal dan blijken dat dit terugbellen heel veel geld heeft gekost. Je hebt ongemerkt gebeld met een servicenummer met zeer hoge kosten.

De Fraudehelpdesk ziet sinds 2018 een toename van deze vorm van telecomcriminaliteit. Televisieprogramma's als Opgelicht en Radar hebben via hun website al verschillende malen aandacht besteed aan dit fenomeen en het is anno 2020 op online fora een veelbesproken thema.

Terugbellen zorgt voor hoge kosten

Als je te maken hebt met Wangiri-fraude dan kan je nieuwsgierigheid je veel geld kosten. Waar het de oplichters om te doen is, is dat je terugbelt. Aan het nummer dat je belt zijn namelijk vaak veel verborgen kosten verbonden. Zoals het in Nederland mogelijk is om een hoog tarief te verbinden aan een 0900-nummer en op die manier geld te verdienen met inkomende telefoontjes, zo gaat dat bij Wangiri-fraude ook. Is het in Nederland echter nog zo dat je als beller gewaarschuwd moet worden voor een hoger tarief, in de meeste landen buiten de EU is dit niet het geval. De teller begint zo te lopen zonder dat je je daarvan bewust bent. De Wangiri-fraudeurs bellen doorgaans vanuit Azië en Afrika, waar dergelijke regels om het publiek te beschermen niet gelden.

Hoe lopen de kosten op?

Wangiri-fraudeurs gaan vaak zeer gewiekst te werk. Op een aantal manieren proberen ze te bevorderen dat jij als beller hoge kosten maakt. Om te beginnen is er vaak al een duur starttarief verbonden aan het betreffende nummer. Zodra je het buitenlandse nummer terugbelt kan dit er al voor zorgen dat er enkele euro's aan starttarief in rekening wordt gebracht. Vervolgens ga je ook per minuut een hoog tarief betalen. Door je eerst door een keuzemenu te leiden en regelmatig in de wacht te zetten probeert men je dan zo lang mogelijk aan de lijn te houden. De Fraudehelpdesk geeft zelfs aan dat pieptonen worden nagebootst om je als beller te laten denken dat je al hebt opgehangen terwijl de verbinding gewoon in stand blijft. Op deze manier kunnen de kosten van één telefoontje oplopen tot enkele honderden euro's.

Vanuit welke landen wordt er gebeld?

Binnen de EU gelden telecomregels die de burgers moet beschermen tegen verborgen telefoonkosten. Wangiri-fraudeurs opereren daarom altijd vanuit landen buiten de Europese Unie. Op online fora wordt veel melding gemaakt van spooktelefoontjes uit landen als Algerije, Marokko, Tunesië, Nepal, Pakistan en Bangladesh.

Hoe voorkom je dat je slachtoffer wordt van Wangiri-fraude?

Het enige echt goede advies is om nooit zomaar terug te bellen naar buitenlandse nummers die je niet kent. Veel mensen zijn het gewend om een gemiste oproep terug te bellen om zo de tijd te besparen die het kost om de herkomst te traceren. Bij Nederlandse telefoonnummers kan dit doorgaans geen kwaad omdat hier alleen een hoger tarief gehanteerd kan worden indien men hier eerst middels een voorafgaande mededeling van op de hoogte is gesteld. Wangiri-fraudeurs die bellen vanuit bijvoorbeeld Algerije, Marokko of Nepal hebben niet met dergelijke restricties te maken. Bel dus nooit zomaar terug naar een buitenlands nummer dat je niet kent. Dit is ook het advies dat telecomprovider Ben haar klanten in september 2019 nog meegaf middels de eigen website.

Het blokkeren van een telefoonnummer dat je telefoon één keer heeft laten overgaan en waarvan je vermoedt dat het gebruikt is voor Wangiri-fraude, heeft vaak geen zin. De fraudeurs maken vaak gebruik van een bestand met honderden of zelfs duizenden telefoonnummers die willekeurig worden ingezet om in een korte tijd enorm veel uitgaande oproepen te doen. Het blokkeren van een telefoonnummer is daarom vaak een druppel op een gloeiende plaat. Wanneer je merkt dat je vaker door hetzelfde buitenlandse nummer gebeld wordt dan kun je deze natuurlijk wel (laten) blokkeren.

Wat te doen als je al slachtoffer bent geworden?

Heb je in je onwetendheid toch een buitenlands telefoonnummer teruggebeld dat werd gebruikt voor Wangiri-fraude en heb je inmiddels een gepeperde rekening ontvangen? Dat moet enorm schrikken geweest zijn. De meeste mensen komen er pas achter wat er gebeurd is nadat ze hun telefoonrekening gezien hebben.

Telecomproviders weten dat deze vorm van fraude bestaat maar kunnen er niet veel tegen doen anders dan hun klanten waarschuwen. Heb je een hoge rekening ontvangen en meen je dat dit het gevolg is van Wangiri-fraude dan is het raadzaam om altijd contact op te nemen met je telecomaanbieder. Mogelijk dat zij uit coulance iets voor je kunnen doen. Tevens moeten zij kunnen bewijzen dat het telefooncontact dat voor de kosten heeft gezorgd daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Komen jullie er onderling niet uit dan kun je overwegen naar de Geschillencommissie voor consumentenzaken te stappen. Zij kunnen bemiddelen in conflicten tussen consumenten en bedrijven.