Virtual Reality: Misselijkheid en oogklachten

Met de komst van producten als Samsung Gear, Oculus Rift en Playstation VR is het gebruik van virtual reality steeds toegankelijker geworden. De brillen kunnen voor diverse doeleinden worden toegepast en worden vaak als levensecht ervaren. Toch kunnen er ook een aantal nadelen aan virtual reality zitten en zo worden sommige mensen bijvoorbeeld misselijk van het gebruik van deze producten. Wat kunnen mogelijke negatieve gevolgen zijn en waarop zijn deze discussies gebaseerd?

Achtergrond Virtual Reality

Met apparaten als een Playstation VR is het mogelijk om een andere realiteit te beleven door de beelden en geluiden die worden doorgegeven. Door het dragen van een speciale bril worden de beelden op zodanige wijze geprojecteerd binnen de bril, waardoor het lijkt alsof je daadwerkelijk in die omgeving bent. De bewegingssensoren maken het vervolgens mogelijk dat het beeld meedraait met de bewegingen van het hoofd. Bovendien kunnen andere toevoegingen zoals geluidseffecten deze ervaring verrijken.

Deze virtual reality brillen kunnen voor verschillende doeleinden worden gebruikt. Allereerst kan het voor diverse opleidingen en militaire doeleinden worden toegepast. Door een bepaalde situatie te schetsen in de virtual reality wereld, kunnen de trainingen van bijvoorbeeld het leger realistischer en praktischer worden. Ook voor particulier gebruik zijn er diverse doeleinden. Zo zijn er games ontwikkeld voor virtual reality, bijvoorbeeld op de Playstation 4 voor Playstation VR. Actiespellen waarbij je achterna gezeten wordt zijn een voorbeeld van spellen waarbij virtual reality voor een veel intensere en realistischere ervaring kan zorgen.

Mogelijke negatieve gevolgen van Virtual Reality

Ondanks de relevante toepassingen en levensechte ervaringen die door virtual reality producten kunnen worden gerealiseerd, wordt er ook kritiek geuit op de eventuele negatieve gevolgen van het gebruik. Zo zou het gebruik van deze brillen kunnen leiden tot gezondheidsproblemen zoals duizeligheid en misselijkheid, en is er ook veel discussie omtrent de gevolgen van het scherm zo dicht op je ogen. Toch is er veel onduidelijkheid over de waarheid en ernst van deze gevolgen.

Misselijkheid

Doordat de bril en koptelefoon je vaak compleet afsluiten van de echte wereld, ga je met virtual reality eigenlijk volledig op in de digitale wereld die wordt gecreëerd. De wilde bewegingen die je zodoende in de virtuele wereld ziet, kunnen afwijken van de relatief rustige bewegingen die je evenwichtsorgaan waarneemt. Dit conflict tussen verschillende zintuigen kan zorgen voor gevoelens van duizeligheid en misselijkheid. Een vergelijkbaar fenomeen is zichtbaar in wagenziekte.

Doordat het scherm zo dicht op de ogen staat, kan dit effect door de flitsende effecten en snelle bewegingen worden versterkt. Ook loopt het beeld in de virtual reality bril vaak nog iets achter op de beweging van het hoofd, wat dit conflict tussen zintuigen verder versterkt. Net als bij wagenziekte zijn sommige mensen gevoeliger voor dit conflict dan anderen, en zullen sommige mensen na een paar seconden al misselijk zijn en zullen anderen totaal geen last van misselijkheid hebben. Hoewel dit gevolg dus niet zozeer schadelijk is, kan het wel leiden tot ongemak bij het gebruik van virtual reality producten.

Oogklachten

Bij het gebruik van virtual reality brillen staat het beeldscherm slechts op een paar centimeter afstand van je ogen. Dit heeft geleid tot een discussie over de mogelijke gevolgen van deze brillen voor de gezondheid van je ogen. Bij virtual reality kan er diepte worden gecreëerd door beide ogen een beeld te tonen dat iets verschilt wat betreft de kijkhoek. Zodoende wordt er van twee twee-dimensionale beelden één drie-dimensionaal beeld gecreëerd in de hersenen. Doordat je constant op een scherm dichtbij staart, maar het idee krijgt dat je diepte ziet, worden je hersenen als het ware voor de gek gehouden. Dit kan leiden tot vermoeidheid van de ogen en hoofdpijn, maar opnieuw geldt hiervoor ook dat de individuele gevolgen kunnen verschillen en het eerder gaat om ongemak dan schade. \

Hoewel diverse media melden dat het langere tijd kijken naar virtual reality beelden schadelijk kan zijn voor de ogen, zijn er in 2016 nog geen concrete bewijzen hiervoor en zijn de gevolgen dan ook onduidelijk. Er worden veel tegenstrijdige bevindingen gemeld en de resultaten van langetermijnonderzoeken zijn in 2016 nog niet bekend. Er worden zelfs positieve toepassingen gevonden voor oogproblemen en zo zou de achterliggende werking van virtual reality een lui oog kunnen verbeteren.

Tips voor gebruik

In het geval van de negatieve gevolgen van virtual reality lijkt het meer om ongemakken dan om daadwerkelijke schade te gaan. Bij ‘normaal’ gamen wordt vaak al aangeraden om regelmatig pauze te houden en niet te lang achter elkaar te spelen. Dit geldt eigenlijk nog sterker voor het gebruik van virtual reality brillen en kan helpen om eventuele klachten te verminderen. Bovendien kunnen technologische ontwikkelingen, zoals het verminderen van de vertraging bij het doorgeven van bewegingen van het hoofd, ervoor zorgen dat klachten als misselijkheid sterk afnemen. Mocht je gevoelig zijn voor bewegingsziekte, is het daardoor aan te raden dit soort ontwikkelingen goed in de gaten te houden en de keuze voor een virtual reality product bijvoorbeeld hierop af te stemmen.